Γεωργία

  • Γεωργία

    Ο Καποδίστριας έδιδε μεγάλη σημασία στην ανάπτυξη της γεωργίας και στην ενίσχυση των γεωργών. Ο ίδιος έγραφε: «...να βοηθήσωμεν κατά προτίμησιν τους πολίτας εκείνους οίτινες πορίζονται τα προς το ζην εντίμως δια της καλλιέργειας της γης, και ευρίσκονται ήδη εστερημένοι καλύβης, βοσκημάτων και εργαλείων».

     Προχώρησε στην ίδρυση γεωπονικής σχολής στην Τίρυνθα που σκοπό είχε την επαγγελματική μόρφωση των γεωργών. Εκεί δημιουργήθηκαν υποδειγματικές καλλιέργειες με παράλληλη ανάπτυξη της μεταξοσκωληκοτροφίας, οικοποιίας, γαλακτοτροφίας, τυροκομίας κ.ά. Η λειτουργία της Σχολής στην οποία φοιτούσαν παιδιά φτωχών γεωργών, ανατέθηκε στον Γρηγόριο Παλαιολόγο, γεωπόνο που είχε σπουδάσει στο Παρίσι. Για την επιπλέον ενίσχυση των γεωργών αποστάλησαν γεωπόνοι στην ύπαιθρο. Η Σχολή έπαυσε τη λειτουργία της το 1873. Η κακοδιαχείριση, ή έλλειψη πόρων αλλά και η αδιαφορία των κυβερνήσεων να συνεχίσουν την λειτουργία της στέρησαν την δυνατότητα στη Σχολή να αποτελέσει ένα πρότυπο υψηλού επαγγελματικού επιπέδου.

    Φρόντισε ώστε ν' απαλλαχτούν οι γεωργοί από πολλά φορολογικά βάρη.Στους ακτήμονες γεωργούς που κατοικούσαν σε καλύβες παραχώρησε την κυριότητά τους δωρεάν και έδωσε το ίδιο δικαίωμα σε όσους θα ήθελαν να επαναπατριστούν και να εγκατασταθούν σε γεωργικές περιοχές. Ο Κυβερνήτης φρόντισε επίσης για την καλλιέργεια των εθνικών κτημάτων και τα παραχώρησε σε ιδιώτες με πολυετής ενοικιάσεις, οπότε και οι πολίτες ευεργετούνταν και το δημόσιο ταμείο. Αλλά και στους κτηνοτρόφους χαρίστηκαν οι φόροι των βοσκημάτων σε αναγνώριση της προσφοράς τους για τη διατροφή των πολεμιστών κατά τα χρόνια του πολέμου. Επιπλέον ενισχύθηκαν μέσω της ελευθερίας της κινήσεως των κοπαδιών και της ασφαλείας αυτών.

    Ο Καποδίστριας φρόντισε για την εισαγωγή νέων καλλιεργειών και τη διάδοση νέων γεωργικών προϊόντων, όπως της πατάτας. Το ενδιαφέρον του Καποδίστρια για την καλλιέργεια της πατάτας στην Ελλάδα ήταν πολύ μεγάλο. Πριν ακόμα εγκατασταθεί στην Ελλάδα, με επιστολή της 11/11/1827 ζήτησε βοήθεια σε τεχνογνωσία και υλικό για σπορά από τον «κ. Πικτέτ Καζανόβη εις Γενούην» ο οποίος είχε ειδικές γνώσεις. Αλλά και η Βουλή των Ελλήνων το 1827 συζήτησε τη διάδοση της πατάτας και μάλιστα την ανατύπωση του φυλλαδίου που προαναφέρεται. Στις 24-1-1828, μόλις 16 μέρες από την άφιξή του στην Ελλάδα, ο Καποδίστριας έγραψε από την Αίγινα στον αδελφό του Βιάρο στην Κέρκυρα και του ζήτησε να στείλει από την Κέρκυρα ή τη Ζάκυνθο «μια καλή ποσότητα γεωμήλων» για να σπείρει τα χωράφια που ήδη ετοίμαζε. Ταυτόχρονα περίμενε και άλλο φορτίο πατάτας που είχε παραγγείλει από το Λίβερπουλ. Αποστολή πατάτας ζητούσε και από διάφορους φιλέλληνες οι οποίοι με προθυμία έστελναν οικονομική και επισιτιστική βοήθεια προς την Ελλάδα, όπως ο Εϋνάρδος.

    Επιθυμούσε ακόμη και την εφαρμογή νέων καλλιεργητικών μεθόδων με τη χρήση βελτιωμένων εργαλείων στην καλλιέργεια: «Ηθελα εν τοσούτω να συστήσω εν εργαστήριον ινα δώσω εις τους Ελληνας το Βελγικόν άροτρον προς ο χρειάζονται εργάται, άροτρον εις παράδειγμα, και άνθρωπος έμπειρος της αυτού χρήσεως.» Έγραφε προς τον Εϋνάρδο: «...Ο κ. Φαζύς μου είχε γράψει πως επεθύμει να μου στείλη εκατόν τσαπιά, των οποίων στερούμεθα και τα οποία μας είναι απαραίτητα δια την καλλιέργειαν των γεωμήλων. Το λοιπόν ο κ. Φαζύς και όλοι όσοι μετ' αυτού φρονούσιν ότι δια των σκαπανών και όχι δια των μπαγιονετών πολιτίζονται οι λαοί, θέλουσι συμπράξει δια να μας στείλωσι το ταχύτερον και όσον το δυνατόν περισσότερα από αυτά τα πολιτιστήρια όργανα, των οποίων θα γίνη χρήσις συμφερώτατη, το εγγυώμαι...».

    Παρά τα προβλήματα και τις δυσχέρειες φρόντισε να φυτευτούν χιλιάδες δένδρα ανά την επικράτεια: «Καίτοι καταπονούμενος υπό πολλών και δεινών ασχολημάτων, κατώρθωσα να φροντίσω ιδιαιτέρως και περί δενδροφυτείας, πράγματος παντάπασι λείποντος κατά τε την Πελοπόννησον και τας νήσους, διότι οι Τούρκοι κατελίμπανον τα δένδρα εις διαφθοράν και οι Έλληνες χειρότερα έπραξαν, εκριζώνοντες και τα περιλειπόμενα. Έφερα λοιπόν εκ Κρήτης εκατομμύρια καστανεών και άλλα δένδρα και μένει να ίδομεν αν η προμήθεια καλώς εγένετο προς ευόδωσιν της φυτείας, ήτος επιχειρηθήσεται το φθινόπωρον...»
     
     
  • Η συμβουλή του Γρηγορίου Παλαιολόγου στην οικονομική ανάπτυξη του Αργους

    Χρῆστος Π. Μπαλόγλου

    Διδάκτωρ Οἰκονομικῶν Ἐπιστημῶν Πανεπιστημίου Φρανκφούρτης

    Ἡ συμβολὴ τοῦ Γρηγορίου Παλαιολόγου

    Διευθυντοῦ τοῦ Ἀγροκηπίου Τίρυνθος

    στὴν οἰκονομικὴ ἀνάπτυξη τοῦ Ἂργους*

    Εἰσαγωγὴ

    Θερμὰ συγχαρητήρια ὀφείλω νὰ ἐκφράσω στὸ Διοικητικὸ Συμβούλιο τοῦ γεραροῦ «Συλλόγου Ἀργείων »Ὁ Δαναός»», (1894-2004), βραβευμένου ἀπὸ τὴν Ἀκαδημία Ἀθηνῶν1α, πνευματικῆς κυψέλης τοῦ Νομοῦ Ἀργολίδος καὶ τῆς ἀρχαιοτέρας πόλεως τῆς Εὐρώπης, γιὰ τὴν ὀργάνωση τοῦ Συνεδρίου. Χάριτες ὀφείλω στὴν Ὀργανωτικὴ Ἐπιτροπὴ γιὰ τὴν τιμητικὴ πρόσκληση καὶ ἰδιαίτερα στὸν Ὁμότ. Τακτικὸ Καθηγητὴ τῆς ΣΣΕ, Κύριο Σάββα Σπέντζα, Πρόεδρο τῆς Ὀργανωτικῆς Ἐπιτροπῆς τοῦ Συνεδρίου. Δράττομαι τῆς εὐκαιρίας νὰ ἀσχοληθῶ μὲ μία ἐπιφανῆ προσωπικότητα τοῦ ἑλληνικοῦ κράτους ἀπὸ τῆς ἱδρύσεώς του, τὸν Γρηγόριο Παλαιολόγο, ὁ ὁποῖος ἄφησε ἀνεξίτηλη τὴν παρουσία του στὴν εὐρύτερη περιοχὴ τοῦ Ἂργους. Ὁ Γρηγόριος Παλαιολόγος ἀποτελεῖ μία ἀπὸ τὶς πλέον ἐξέχουσες προσωπικότητες τῆς Καποδιστριακῆς περιόδου καὶ τῶν πρώτων ἐτῶν τῆς βασιλείας τοῦ Ὄθωνος. Γεωπόνος, γεωργοοικονομολόγος, οἰκονομολόγος, ἀλλὰ καὶ λογοτέχνης, ἐκδότης περιοδικοῦ, συνέβαλε ἀπὸ τὴ θέση του καὶ μὲ τὶς δυνάμεις του στὴν προαγωγὴ τῆς γεωργικῆς οἰκονομίας τῆς χώρας. Ἡ πρώτη ἑνότητα παρουσιάζει τὰ βιογραφικὰ στοιχεῖα τοῦ Παλαιολόγου ποὺ σχετίζονται μὲ τὶς σπουδές του στὴν Εὐρώπη καὶ τὸ ἔργο του ἕως τὴν ἄφιξή του στὴν Ἑλλάδα. Ἡ παρουσία καὶ συμβολὴ τοῦ Παλαιολόγου ἀποτιμῶνται μέσα στὸ πλαίσιο τῆς γεωργικῆς πολιτικῆς τοῦ Καποδίστρια (Ἑνότητα 2). Δὲν εἶναι μικρότερης σημασίας καὶ ἡ παρουσία τοῦ Κωνσταντινουπολίτη λογίου κατὰ τὴν περίοδο διακυβερνήσεως τῆς χώρας ἀπὸ τὴν Ἀντιβασιλεία καὶ τὸν Ὄθωνα (Ἑνότητα 3). Ἡ τετάρτη ἑνότητα παρουσιάζει, γιὰ λόγους πληρότητος, τὸν λογοτέχνη Παλαιολόγο. Τὰ Συμπεράσματα ἀνακεφαλαιώνουν τὰ πορίσματα τῆς ἐρεύνης.

  • Καποδίστριας και γεωργία

    Ο Καποδίστριας απο την πρώτη στιγμή άφιξης του στην Ελλάδα έδωσε μεγάλη σημασία στην ανάπτυξη της γεωργίας και στην ενίσχυση των γεωργών. Ο ίδιος έγραφε: «...να βοηθήσωμεν κατά προτίμησιν τους πολίτας εκείνους οίτινες πορίζονται τα προς το ζην εντίμως δια της καλλιέργειας της γης, και ευρίσκονται ήδη εστερημένοι καλύβης, βοσκημάτων και εργαλείων».

    Παρόλο που η Βιομηχανική Επανάσταση είχε ξεσπάσει στην Ευρώπη και οι μηχανές έκαναν την εμφάνιση τους εκτοπίζοντας πολλούς ανθρώπους απο την εργασία τους, ο Καποδίστριας έδωσε προτεραιότητα στη ανάπτυξη της γεωργίας. Δεν θαμπώθηκε απο τα τεχνολογικά επιτεύγματα της Ευρώπης, αλλά τα χρησιμοποίησε και τα αξιοποίησε για να πετύχει αυτό που οραματιζόταν. Πίστεψε στην αξία του Έλληνα αγρότη, στην αξία της Ελληνικής υπαίθρου.Για κανένα λόγο δεν θέλησε να την αφήσει παραμελημένη και εγκαταλελλειμένη. Και, όπως ήταν σωστό και αποτελεσματικό, ξεκίνησε απο την εκπαίδευση. Με συστηματικές και άμεσες ενέργειες προχώρησε στην ίδρυση Γεωπονικής Σχολής στην Τίρυνθα που σκοπό είχε την επαγγελματική μόρφωση των γεωργών. Εκεί δημιουργήθηκαν υποδειγματικές καλλιέργειες με παράλληλη ανάπτυξη της μεταξοσκωληκοτροφίας, οικοποιίας, γαλακτοτροφίας, τυροκομίας κ.ά. Η λειτουργία της Σχολής στην οποία φοιτούσαν παιδιά φτωχών γεωργών, ανατέθηκε στον Γρηγόριο Παλαιολόγο, γεωπόνο που είχε σπουδάσει στο Παρίσι. Για την επιπλέον ενίσχυση των γεωργών απεστάλησαν γεωπόνοι στην ύπαιθρο. Δυστυχώς η Σχολή έπαυσε τη λειτουργία της το 1873. Η ανικανότητα των Βαυαρών να καταλάβουν τις ανάγκες αυτού του τόπου, που είχε ως συνέπεια την κακοδιαχείριση και την κατασπατάληση των πόρων στέρησαν την δυνατότητα στη Σχολή να αποτελέσει ένα πρότυπο υψηλού επαγγελματικού επιπέδου.