giati web

Ομιλία του τέως Προέδρου της Δημοκρατίας και Επίτιμου Καθηγητή της Νομικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Προκοπίου Παυλοπούλου στο πλαίσιο του Συμποσίου «Ημέρες Ιωάννη Καποδίστρια», που οργάνωσαν στην Κέρκυρα – στην έδρα της Ιονίου Ακαδημίας – η «Περιφέρεια Ιονίων Νήσων», το «Ίδρυμα Hardt για την μελέτη της κλασσικής αρχαιότητας» και η «Ελβετική Αρχαιολογική Σχολή στην Ελλάδα» και είχε ως θέμα: «Ο Ιωάννης Καποδίστριας και οι ιστορικοί δεσμοί των Ιονίων Νήσων με τη Γενεύη».

Μπούνταλης Αθανάσιος

Οι πρόσφατες αναφορές στον “δικτάτορα” Ιωάννη Καποδίστρια και τον “υψηλό μισθό” του, έφεραν στο προσκήνιο το εξής παράδοξο: να έχει ανατεθεί ο εορτασμός των 200 χρόνων της Επανάστασης του ’21 σε “επιστήμονες”, η καριέρα των οποίων συνίσταται στην αποδόμηση ακριβώς της Επανάστασης αυτής. Σαν να είχε αναθέσει το σοβιετικό πολίτμπιρο τον εορτασμό της Επανάστασης του 1917 στον Μίλτον Φρίντμαν και την Άυν Ραντ!

Σε έναν καφέ που είχα πιει πριν τρία χρόνια με ένα από τα μέλη της Επιτροπής με είχε συμβουλέψει με απογοήτευση: «Κύριε Μπούνταλη καλά είστε στην Γαλλία. Μείνετε εκεί και μη κοιτάτε πίσω». Λες και η Ελλάδα είναι μια γάγγραινα που έπρεπε να ακρωτηριάσω. Πώς μπορείς να τιμήσεις κάτι που δεν αγαπάς; Πράγματι, στις μέχρι τώρα ανακοινώσεις της Επιτροπής δεν διαφαίνεται πουθενά η αγάπη.

Οι αποδομητές θα υποστηρίξουν ότι η ψυχρή απομυθοποίηση της επαναστατικής περιόδου είναι μια ορθολογική διαδικασία χρήσιμη για την άντληση μαθημάτων για το μέλλον. Όμως, δεν μας εξηγούν τι χρησιμότητα έχουν τα όποια μαθήματα αν η διαδικασία μας οδηγήσει στην συλλογική κατάθλιψη. Είναι σαν να σου ανακοινώνουν ότι ο πατέρας σου ήταν ένα κάθαρμα. Αν ήταν, έστω! Αν όμως δεν ήταν; Αν η μνήμη του φονεύεται με ψεύδη;

Επειδή λοιπόν πολλοί “ορθολογικοί” αποδομητές σκουπίζουν τα πόδια τους σε τάφους ηρώων, ας εφαρμόσουμε την μέθοδό τους στο υποκείμενο που τελευταίως αγάπησαν να μισούν, τον Ιωάννη Καποδίστρια. Ας τον αναλύσουμε ψυχρά. Στην πολιτική και διπλωματική του ιδιοφυΐα έχουν αναφερθεί άλλοι, που κατέχουν το αντικείμενο καλύτερα από μένα. Στην αυτοθυσία, την αφιλοκέρδεια και την ευλάβεια του, επίσης. Θα σχολιάσω το μνημειώδες έργο του στον στενό αλλά κρίσιμο τομέα της νομισματικής πολιτικής.

Ομοεθνείς πρόσφυγες και ο Κυβερνήτης Ι. Καποδίστριας – 190 έτη από τις πρώτες απόπειρες εφαρμογής προνοιακών δημόσιων πολιτικών στο σύγχρονο ελληνικό κράτος – Νίκος Σπ. Ζέρβας

Εισαγωγικές παρατηρήσεις – Η έναρξη του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα και τα πρώτα προσφυγικά ρεύματα – Το προσφυγικό ζήτημα κατά την καποδιστριακή περίοδο – Η προσφυγική πολιτική του Καποδίστρια – Οι αντιδράσεις του γηγενούς πληθυσμού της Πελοποννήσου απέναντι στην καποδιστριακή προσφυγική πολιτική – Το προσφυγικό ζήτημα στη μετα-καποδιστριακή περίοδο.

  

 Ι. Εισαγωγικές παρατηρήσεις

 

Η έναρξη του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα κατά τις αρχές της τρίτης δεκαετίας του 19ου αιώνα κατέστησε την ελληνική επικράτεια ως τόπο υποδοχής ομοεθνών προσφύγων. Το υποτυπώδες σε οργάνωση και υποδομές ελληνικό κρατίδιο κλήθηκε να διαχειριστεί τα προσφυγικά ρεύματα, που συνέρεαν στα απελευθερωμένα εδάφη του καθόλη τη συγκεκριμένη δεκαετία. Ωστόσο, εξαιτίας των πενιχρών, έως και παντελώς ανύπαρκτων, ανθρωπίνων και κυρίως υλικών πόρων, τα πρώτα ψήγματα της κρατικής μέριμνας για τους ξεριζωμένους κατοίκους διαφόρων επαρχιών της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας εντοπίζονται μόλις κατά τα τέλη της δεκαετίας του 1820, οπόταν κυβερνητικά καθήκοντα ανέλαβε ο Κερκυραίος πολιτικός και διπλωμάτης, Ιωάννης Καποδίστριας. Κατά τη διάρκεια της καποδιστριακής κυβερνητικής περιόδου διαμορφώθηκε το πρώτο οργανωμένο σχέδιο για την εγκατάσταση και την ένταξη στην κοινωνική και οικονομική ζωή δεκάδων χιλιάδων προσφύγων.

Τὸ μίσος τοῦ Κοραῆ καὶ τοῦ Βελουχιώτη πρὸς τὸν Καποδίστρια! Ἕνα πολύτιμο μάθημα γιὰ τοὺς Ἕλληνες, ἀπὸ τὸν Βρετανὸ Christopher Woodhouse
 
Γράφει ὁ Παναγιώτης Γ. Παῦλος, Πανεπιστήμιο τοῦ Ὄσλο
 
Τέτοια ἦταν καὶ ἡ προσωπικότητα τοῦ Βρετανοῦ πολιτικοῦ, στρατιωτικοῦ, ἀγωνιστῆ τῆς Ἀντίστασης κατὰ τοῦ Ναζισμοῦ, μέλους τῶν Βρετανικῶν μυστικῶν ὑπηρεσιῶν, διπλωμάτη καὶ...ἱστορικοῦ, Christopher Montague ‘Monty’ Woodhouse, Βαρώνου τοῦ Terrington, ὁ ὁποῖος πέθανε τὸ 2001 σὲ ἡλικία 83 ἐτῶν.
 
Ὅσον ἀφορᾶ στὰ ἑλληνικὰ πράγματα, ἡ συνεισφορὰ τοῦ Woodhouse εῖναι ἐκπληκτικὰ εὐρεία. Σὲ ἐπιχειρησιακὸ ἐπίπεδο σχετίζεται μὲ σειρὰ γεγονότων κατὰ τὴν διάρκεια τῆς Γερμανικῆς Κατοχῆς. Τὸ 1941 ἦταν ἐκ τῶν Ἐκτελεστικῶν ἀξιωματούχων τῶν Βρετανικῶν Ἀποστολῶν (Special Operations Executive) ποὺ στάλθηκαν στὴν Κρήτη προκειμένου νὰ ὀργανώσουν τὶς δυνάμεις Ἀντίστασης. Τὸν Σεπτέμβριο τοῦ 1942 τὸν συναντοῦμε ὡς ἀλεξιπτωτιστὴ στὴν ἠπειρωτικὴ Ἑλλάδα, ὑποδιοικητὴ τῆς Δύναμης Ηarling ὅταν μαζὶ μὲ τὸν Διοικητή Εddie Μyers, εἶχαν ὡς ἀποστολὴ τὴν ἀνατίναξη τῆς γέφυρας τοῦ Γοργοποτάμου. Μετὰ τὴν ἐπιτυχῆ ἔκβασή της, ὁ Woodhouse παρέμεινε στὴν Ἑλλάδα, καθὼς ἦταν ἀπὸ τοὺς λίγους Βρετανοὺς ἀξιωματικοὺς ποὺ μιλοῦσαν ἑλληνικὰ καὶ συχνὰ συνομιλοῦσε μὲ ἑλληνικοὺς πολιτικοὺς παράγοντες στὴν Ἀθήνα, ἐνῶ τὸν Ἰούλιο τοῦ 1943 τό Foreign Office τόν ὅρισε ἐπικεφαλῆς τῆς Βρετανικῆς Στρατιωτικῆς Ἀποστολῆς στὴν Ἑλλάδα.
 
Τὸ ἐνδιαφέρον, ὡστόσο τοῦ Woodhouse γιά τὴν Ἑλλάδα, δὲν περιορίζεται στὴν στρατιωτικὴ συνδρομή του. Ἔχοντας μετὰ τὸν πόλεμο ἤδη διατελέσει Βουλευτὴς τῶν Συντηρητικῶν (1959-1966), ὅταν παράλληλα ὑπῆρξε καί Fellow στό Nuffield College στό Πανεπιστήμιο τῆς Ὀξφόρδης, ὅπου ἄλλωστε εἶχε πραγματοποιήσει Κλασσικὲς Σπουδές, ὑπῆρξε πολυγραφότατος συγγραφέας πληθώρας ἔργων ποὺ περιστρέφονται γύρω ἀπὸ τὸν Ἑλληνισμὸ καὶ τὴν Ἑλλάδα.
 
Ἀπὸ τὴν ἐκτενῆ βιβλιογραφία του, σταθμὸς εἶναι τὸ ἔργο του, Καποδίστριας: Ὁ Θεμελιωτὴς τῆς Ἑλληνικῆς Ἀνεξαρτησίας (Capodistria, The Founder of Greek Independence), ποὺ ἐκδόθηκε ἀπὸ τὸ Πανεπιστήμιο τῆς Ὀξφόρδης τὸ 1973, δηλαδὴ ἕνα ἔτος πρίν ὁ Woodhouse ὁλοκληρώσει τὴν δεύτερη Κοινοβουλευτικὴ θητεία του ὡς Βουλευτὴς Ὀξφόρδης (1970-1974). Πρόκειται γιὰ μία ὀγκωδέστατη μελέτη, ἀποτελούμενη ἀπὸ ΄21. Κεφάλαια ποὺ κατανέμονται σὲ 6 τμήματα μίας ἔκδοσης 500 σελίδων, μὲ ἐκτενέστατη βιβλιογραφία πρωτογενῶν καὶ δευτερογενῶν πηγῶν, ὑποστηριζόμενη ἀπὸ πίνακες καὶ χάρτες.
 

12 & 13 Νοεμβρίου 2021

3ο Διεθνές ΘεολογικόΣυνέδριο

10:30-10:50 Λέων Μπρανκ – Νικόλαος Καρζής,
Θεολόγος, Δρ. Θεολογίας - Ηλεκτρολ.- Μηχανικός
Το όραμα του Ιωάννου Καποδίστρια για τον Ελληνισμό και η ματαίωσή του

Ὅταν τὸ 1776 γεννήθηκε στὴν Κέρκυρα ὁ Ἰωάννης Καποδίστριας τὰ Ἑπτάνησα ἦταν ἀκόμα ὑπὸ τὴν κατοχὴ τῆς Βενετικῆς Δημοκρατίας. Ἡ σταδιακὴ ἀπόσπαση  τῶν Ἰονίων νήσων ἀπὸ τὴ βυζαντινὴ αὐτοκρατορία ἀπὸ διάφορους ξένους ἡγεμονίσκους εἶχε ἀρχίσει ἀπὸ τὸ τέλος τοῦ 11ου αἰ. καὶ κράτησε ὣς τὸ 1797 ὅποτε κατέλαβαν τὰ Ἑπτάνησα οἱ Γάλλοι. Κατὰ τὸ μακρὸ αὐτὸ χρονικὸ διάστημα τῶν 400 περίπου χρόνων οἱ δυνάστες εἶχαν ἐπιβάλει στὰ νησιὰ ὡς ἐπίσημη γλώσσα τὴ βενετσιάνικη διάλεκτο. Ὅλες οἱ δημόσιες ὑπηρεσίες συνέτασσαν τὰ ἔγγραφά τους σὲ αὐτὴ τὴ διάλεκτο καὶ ὅλες οἱ ἐπίσημες συζητήσεις μεταξὺ διοικητικῶν, στρατιωτικῶν καὶ θρησκευτικῶν ἀρχῶν μὲ τοὺς τοπικοὺς παράγοντες διεξάγονταν σὲ αὐτὴ τὴ γλώσσα.

Μέχρι τὸ τέλος  τῆς βενετικῆς κυριαρχίας στὰ νησιὰ  δὲν λειτουργοῦσαν σχολεῖα κατώτερης, μέσης καὶ ἀνώτερης παιδείας. Ὁ Κερκυραῖος λόγιος Μάριος Πιέρης γράφει χαρακτηριστικὰ ὅτι, ὅταν ἔφθασε στὴν Padova γιὰ πανεπιστημιακὲς σπουδές, ἡ μέχρι τότε ἐκπαίδευσή του στὴν πατρίδα του ἦταν πολὺ πτωχή «…μέτρια γνώση τῆς γαλλικῆς…σχετικὴ γνώση τῆς ἰταλικῆς, ὅση μποροῦσε νὰ ἀποκτήσει ἕνας νεαρὸς Κερκυραῖος Βενετὸς  ὑπήκοος, ποὺ δὲν εἶχε σπουδάσει συστηματικὰ μὲ ἀνεπαρκῆ γνώση ὅρων καὶ λατινικῶν γνώσεων μὲ λίγη γραμματικὴ  καὶ διάβασμα χωρὶς σύστημα ἀπὸ βιβλία κάθε εἴδους».  Καὶ ὁ ἐπίσης Κερκυραῖος λόγιος Ἀρλιώτης γράφει: «…μόλις δὲ τὸ ἕκτο ἔτος συνεπλήρωσα εἰσήχθην εἴς τινα μοναστήριον ἔνθα ἐδιδάχθην κακῶς μὲν νὰ ἀναγιγνώσκω, ἔτι δὲ χεῖρον νὰ γράφω, διότι ταῦτα μόνον χάριτι θεία ἠμᾶς ἀπομένουσι…».