giati web

Το κυριακάτικο πρωινό της 27ης Σεπτεμβρίου του 1831 δολοφονήθηκε από τους Μαυρομιχαλαίους, Κωνσταντή και Γεώργιο, ο Κυβερνήτης της Ελλάδας Ιωάννης Καποδίστριας. Ο άνθρωπος που, εκτός από το αξιόλογο έργο που έκανε - μετά πολλών εμποδίων - στα τρία χρόνια και οχτώ μήνες της διακυβέρνησής του για να δημιουργήσει «κράτος από το χάος», προσπάθησε το πρωτοφανές και το ανεπανάληπτο: Να κάνει τον εξαθλιωμένο και δυστυχή ελληνικό λαό της πρώτης μεταεπαναστατικής περιόδου το ίδιο έντιμο, όσο ήταν εκείνος.

Βασίλης Στοϊλόπουλος

Προφανής η ματαιότητα, που ήταν συγχρόνως και το «τρωτό» του σημείο. Γιατί η μοίρα όσων έχουν τέτοιου μεγέθους ευγενείς στόχους είναι προδιαγεγραμμένη μια και σχεδόν πάντοτε θα βρίσκουν απέναντί τους εκείνους που υπερασπίζονται παντοιοτρόπως τα «παράνομα, θεσμοθετημένα δικαιώματά τους».

Ευαγγελία Κ. Λάππα

26 Σεπτεμβρίου 2022

Ο Εθνάρχης, αισυμνήτης1και «άγιος» της πολιτικής Ιωάννης Καποδίστριας αποτελεί το πρότυπο του πολιτικού της μετά την Ελληνική Επανάσταση του 1821, Ελλάδας.

Ο Ιωάννης Καποδίστριας γεννήθηκε 31 Ιανουαρίου 1776 (π.ημ.) /10 Φεβρουαρίου 1777 στη Κέρκυρα και ήταν το έκτο από τα δέκα παιδιά του Αντωνίου – Μαρία Καποδίστρια και της Αδαμαντίας Γονέμη, από αριστοκρατική οικογένεια της Λεμεσού της Κύπρου. Στα 1795 – 1797 σπούδασε Ιατρική, Νομική και Φιλοσοφία στον Πανεπιστήμιο της Πάντοβας και το 1809, πήγε στην Ρωσία, όπου έγινε υπουργός Εξωτερικών.

Στις αρχές του 1821, στο Συνέδριο του Λάιμπαχ2, έπεισε την Ιερή Συμμαχία να μην καταπνίξει την Ελληνική επανάσταση, η οποία μόλις άρχιζε, και πίεζε μυστικά το τσάρο της Ρωσίας να μεροληπτήσει υπέρ των Ελλήνων, με αποτέλεσμα να αρχίζει η σύγκρουση μεταξύ τους. Στο τέλος ο Καποδίστριας παραιτήθηκε από τη Ρωσική κυβέρνηση.

Ομιλία του τέως Προέδρου της Δημοκρατίας και Επίτιμου Καθηγητή της Νομικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Προκοπίου Παυλοπούλου στο πλαίσιο του Συμποσίου «Ημέρες Ιωάννη Καποδίστρια», που οργάνωσαν στην Κέρκυρα – στην έδρα της Ιονίου Ακαδημίας – η «Περιφέρεια Ιονίων Νήσων», το «Ίδρυμα Hardt για την μελέτη της κλασσικής αρχαιότητας» και η «Ελβετική Αρχαιολογική Σχολή στην Ελλάδα» και είχε ως θέμα: «Ο Ιωάννης Καποδίστριας και οι ιστορικοί δεσμοί των Ιονίων Νήσων με τη Γενεύη».

Για πρώτη φορά θα τιμηθεί στη γενέτειρά του ο Ιωάννης Καποδίστριας από την Ελβετία για την προσφορά του στη συγκρότηση της Ελβετικής Συνομοσπονδίας και το καθεστώς ουδετερότητάς της, με το Συμπόσιο «Ημέρες Ιωάννη Καποδίστρια» στην Κέρκυρα.

Στο πλαίσιο του Συμποσίου, η Περιφέρεια Ιονίων Νήσων διοργανώνει -μαζί με το Ίδρυμα Hardt για τη μελέτη της κλασσικής αρχαιότητας και την Ελβετική Αρχαιολογική Σχολή στην Ελλάδα- ημερίδα με θέμα «Ο Ιωάννης Καποδίστριας και οι ιστορικοί δεσμοί των Ιονίων Νήσων με τη Γενεύη», η οποία θα πραγματοποιηθεί την Παρασκευή 23 Σεπτεμβρίου 2022 και ώρα 10.00 π.μ. στο κτίριο της Ιονίου Ακαδημίας στην Κέρκυρα.

Την ημερίδα θα τιμήσουν με την παρουσία τους ο τέως Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας, Προκόπης Παυλόπουλος, ο τέως Προέδρος της Ελβετικής Συνομοσπονδίας, Πρόεδρος του Ιδρύματος της Ελβετικής Αρχαιολογικής Σχολής στην Ελλάδα & Επίτιμος Πρόεδρος του Ιδρύματος Hardt, Pascal Couchepin, η Υπουργός Πολιτισμού & Αθλητισμού, Λίνα Μενδώνη, ο Πρέσβης της Ελβετίας στην Ελλάδα, Stefan Estermann, ο Γενικός Πρόξενος της Ελλάδας στη Γενεύη, Αλέξανδρος Γεννηματάς και άλλες προσωπικότητες από τη Γενεύη.

Μπούνταλης Αθανάσιος

Οι πρόσφατες αναφορές στον “δικτάτορα” Ιωάννη Καποδίστρια και τον “υψηλό μισθό” του, έφεραν στο προσκήνιο το εξής παράδοξο: να έχει ανατεθεί ο εορτασμός των 200 χρόνων της Επανάστασης του ’21 σε “επιστήμονες”, η καριέρα των οποίων συνίσταται στην αποδόμηση ακριβώς της Επανάστασης αυτής. Σαν να είχε αναθέσει το σοβιετικό πολίτμπιρο τον εορτασμό της Επανάστασης του 1917 στον Μίλτον Φρίντμαν και την Άυν Ραντ!

Σε έναν καφέ που είχα πιει πριν τρία χρόνια με ένα από τα μέλη της Επιτροπής με είχε συμβουλέψει με απογοήτευση: «Κύριε Μπούνταλη καλά είστε στην Γαλλία. Μείνετε εκεί και μη κοιτάτε πίσω». Λες και η Ελλάδα είναι μια γάγγραινα που έπρεπε να ακρωτηριάσω. Πώς μπορείς να τιμήσεις κάτι που δεν αγαπάς; Πράγματι, στις μέχρι τώρα ανακοινώσεις της Επιτροπής δεν διαφαίνεται πουθενά η αγάπη.

Οι αποδομητές θα υποστηρίξουν ότι η ψυχρή απομυθοποίηση της επαναστατικής περιόδου είναι μια ορθολογική διαδικασία χρήσιμη για την άντληση μαθημάτων για το μέλλον. Όμως, δεν μας εξηγούν τι χρησιμότητα έχουν τα όποια μαθήματα αν η διαδικασία μας οδηγήσει στην συλλογική κατάθλιψη. Είναι σαν να σου ανακοινώνουν ότι ο πατέρας σου ήταν ένα κάθαρμα. Αν ήταν, έστω! Αν όμως δεν ήταν; Αν η μνήμη του φονεύεται με ψεύδη;

Επειδή λοιπόν πολλοί “ορθολογικοί” αποδομητές σκουπίζουν τα πόδια τους σε τάφους ηρώων, ας εφαρμόσουμε την μέθοδό τους στο υποκείμενο που τελευταίως αγάπησαν να μισούν, τον Ιωάννη Καποδίστρια. Ας τον αναλύσουμε ψυχρά. Στην πολιτική και διπλωματική του ιδιοφυΐα έχουν αναφερθεί άλλοι, που κατέχουν το αντικείμενο καλύτερα από μένα. Στην αυτοθυσία, την αφιλοκέρδεια και την ευλάβεια του, επίσης. Θα σχολιάσω το μνημειώδες έργο του στον στενό αλλά κρίσιμο τομέα της νομισματικής πολιτικής.

Ομοεθνείς πρόσφυγες και ο Κυβερνήτης Ι. Καποδίστριας – 190 έτη από τις πρώτες απόπειρες εφαρμογής προνοιακών δημόσιων πολιτικών στο σύγχρονο ελληνικό κράτος – Νίκος Σπ. Ζέρβας

Εισαγωγικές παρατηρήσεις – Η έναρξη του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα και τα πρώτα προσφυγικά ρεύματα – Το προσφυγικό ζήτημα κατά την καποδιστριακή περίοδο – Η προσφυγική πολιτική του Καποδίστρια – Οι αντιδράσεις του γηγενούς πληθυσμού της Πελοποννήσου απέναντι στην καποδιστριακή προσφυγική πολιτική – Το προσφυγικό ζήτημα στη μετα-καποδιστριακή περίοδο.

  

 Ι. Εισαγωγικές παρατηρήσεις

 

Η έναρξη του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα κατά τις αρχές της τρίτης δεκαετίας του 19ου αιώνα κατέστησε την ελληνική επικράτεια ως τόπο υποδοχής ομοεθνών προσφύγων. Το υποτυπώδες σε οργάνωση και υποδομές ελληνικό κρατίδιο κλήθηκε να διαχειριστεί τα προσφυγικά ρεύματα, που συνέρεαν στα απελευθερωμένα εδάφη του καθόλη τη συγκεκριμένη δεκαετία. Ωστόσο, εξαιτίας των πενιχρών, έως και παντελώς ανύπαρκτων, ανθρωπίνων και κυρίως υλικών πόρων, τα πρώτα ψήγματα της κρατικής μέριμνας για τους ξεριζωμένους κατοίκους διαφόρων επαρχιών της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας εντοπίζονται μόλις κατά τα τέλη της δεκαετίας του 1820, οπόταν κυβερνητικά καθήκοντα ανέλαβε ο Κερκυραίος πολιτικός και διπλωμάτης, Ιωάννης Καποδίστριας. Κατά τη διάρκεια της καποδιστριακής κυβερνητικής περιόδου διαμορφώθηκε το πρώτο οργανωμένο σχέδιο για την εγκατάσταση και την ένταξη στην κοινωνική και οικονομική ζωή δεκάδων χιλιάδων προσφύγων.

Τὸ μίσος τοῦ Κοραῆ καὶ τοῦ Βελουχιώτη πρὸς τὸν Καποδίστρια! Ἕνα πολύτιμο μάθημα γιὰ τοὺς Ἕλληνες, ἀπὸ τὸν Βρετανὸ Christopher Woodhouse
 
Γράφει ὁ Παναγιώτης Γ. Παῦλος, Πανεπιστήμιο τοῦ Ὄσλο
 
Τέτοια ἦταν καὶ ἡ προσωπικότητα τοῦ Βρετανοῦ πολιτικοῦ, στρατιωτικοῦ, ἀγωνιστῆ τῆς Ἀντίστασης κατὰ τοῦ Ναζισμοῦ, μέλους τῶν Βρετανικῶν μυστικῶν ὑπηρεσιῶν, διπλωμάτη καὶ...ἱστορικοῦ, Christopher Montague ‘Monty’ Woodhouse, Βαρώνου τοῦ Terrington, ὁ ὁποῖος πέθανε τὸ 2001 σὲ ἡλικία 83 ἐτῶν.
 
Ὅσον ἀφορᾶ στὰ ἑλληνικὰ πράγματα, ἡ συνεισφορὰ τοῦ Woodhouse εῖναι ἐκπληκτικὰ εὐρεία. Σὲ ἐπιχειρησιακὸ ἐπίπεδο σχετίζεται μὲ σειρὰ γεγονότων κατὰ τὴν διάρκεια τῆς Γερμανικῆς Κατοχῆς. Τὸ 1941 ἦταν ἐκ τῶν Ἐκτελεστικῶν ἀξιωματούχων τῶν Βρετανικῶν Ἀποστολῶν (Special Operations Executive) ποὺ στάλθηκαν στὴν Κρήτη προκειμένου νὰ ὀργανώσουν τὶς δυνάμεις Ἀντίστασης. Τὸν Σεπτέμβριο τοῦ 1942 τὸν συναντοῦμε ὡς ἀλεξιπτωτιστὴ στὴν ἠπειρωτικὴ Ἑλλάδα, ὑποδιοικητὴ τῆς Δύναμης Ηarling ὅταν μαζὶ μὲ τὸν Διοικητή Εddie Μyers, εἶχαν ὡς ἀποστολὴ τὴν ἀνατίναξη τῆς γέφυρας τοῦ Γοργοποτάμου. Μετὰ τὴν ἐπιτυχῆ ἔκβασή της, ὁ Woodhouse παρέμεινε στὴν Ἑλλάδα, καθὼς ἦταν ἀπὸ τοὺς λίγους Βρετανοὺς ἀξιωματικοὺς ποὺ μιλοῦσαν ἑλληνικὰ καὶ συχνὰ συνομιλοῦσε μὲ ἑλληνικοὺς πολιτικοὺς παράγοντες στὴν Ἀθήνα, ἐνῶ τὸν Ἰούλιο τοῦ 1943 τό Foreign Office τόν ὅρισε ἐπικεφαλῆς τῆς Βρετανικῆς Στρατιωτικῆς Ἀποστολῆς στὴν Ἑλλάδα.
 
Τὸ ἐνδιαφέρον, ὡστόσο τοῦ Woodhouse γιά τὴν Ἑλλάδα, δὲν περιορίζεται στὴν στρατιωτικὴ συνδρομή του. Ἔχοντας μετὰ τὸν πόλεμο ἤδη διατελέσει Βουλευτὴς τῶν Συντηρητικῶν (1959-1966), ὅταν παράλληλα ὑπῆρξε καί Fellow στό Nuffield College στό Πανεπιστήμιο τῆς Ὀξφόρδης, ὅπου ἄλλωστε εἶχε πραγματοποιήσει Κλασσικὲς Σπουδές, ὑπῆρξε πολυγραφότατος συγγραφέας πληθώρας ἔργων ποὺ περιστρέφονται γύρω ἀπὸ τὸν Ἑλληνισμὸ καὶ τὴν Ἑλλάδα.
 
Ἀπὸ τὴν ἐκτενῆ βιβλιογραφία του, σταθμὸς εἶναι τὸ ἔργο του, Καποδίστριας: Ὁ Θεμελιωτὴς τῆς Ἑλληνικῆς Ἀνεξαρτησίας (Capodistria, The Founder of Greek Independence), ποὺ ἐκδόθηκε ἀπὸ τὸ Πανεπιστήμιο τῆς Ὀξφόρδης τὸ 1973, δηλαδὴ ἕνα ἔτος πρίν ὁ Woodhouse ὁλοκληρώσει τὴν δεύτερη Κοινοβουλευτικὴ θητεία του ὡς Βουλευτὴς Ὀξφόρδης (1970-1974). Πρόκειται γιὰ μία ὀγκωδέστατη μελέτη, ἀποτελούμενη ἀπὸ ΄21. Κεφάλαια ποὺ κατανέμονται σὲ 6 τμήματα μίας ἔκδοσης 500 σελίδων, μὲ ἐκτενέστατη βιβλιογραφία πρωτογενῶν καὶ δευτερογενῶν πηγῶν, ὑποστηριζόμενη ἀπὸ πίνακες καὶ χάρτες.
 

Γράφει ο Χρίστος Γούδης
Α. ΤΑ ΒΑΘΥΤΕΡΑ ΑΙΤΙΑ ΤΗΣ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑ
Επέλεξα να παρουσιάσω κάποια ελάχιστα αλλά χαρακτηριστικά αποσπάσματα από το κορυφαίο σύγχρονο έργο (2022) του Γιάννη Γεράση, το σχετικό με τον Ιωάννη Καποδίστρια, ένα εκτενές έργο τετρακοσίων (400) περίπου σελίδων, εμβριθές, αναλυτικά τεκμηριωμένο, πολυδύναμο, και πολυεπίπεδο. Ο συγγραφεύς με αφορμή την μελέτη της μοναδικής αυτής προσωπικότητας του νέου Ελληνισμού, η οποία τον οδήγησε στην αναδίφηση, κριτική αντιμετώπιση, και αξιολόγηση μιας πολλαπλότητας (της ολότητας θα έλεγα) σχετικών ιστορικών και άλλων πηγών, ανασκάπτει το ιστορικό παρελθόν, εμβαθύνει την αναζήτησή του για τα πραγματικά αίτια της κακοδαιμονίας μας, και παρέχει διδάγματα για το μέλλον, προσπαθώντας παράλληλα να μας αφυπνίσει, και να μας κάνει να δραπετεύσουμε από τα στρεβλά στερεότυπα που εκουσίως ή ακουσίως πολλοί μας σερβίρουν κατά τρόπο άκριτο, αφοριστικό, και σε πολλές περιπτώσεις μεθοδευμένο. Πρόθεσή μου είναι να διεγείρω το ενδιαφέρον του αναγνώστη να εντρυφήσει στο σύνολο του πονήματος και να εξαγάγει τα δικά του συμπεράσματα από την δική του προσωπική μελέτη.
Ο Γιάννης Γεράσης, γνωστός και διακεκριμένος άνθρωπος των γραμμάτων, γεννήθηκε στην Καρδίτσα το 1940. Συνέγραψε πλήθος άρθρων και πολλά βιβλία [«Διαδικασία, Νέα ανάγνωση της Αρχαίας και Νεάς Τραγωδίας» (1979), «Η Νεοελληνική Ταυτότητα και οι Μυθικοί της Μετασχηματισμοί» (1989), «Η άρθρωση της Εποχής» (1991), «Η Εικόνα ως Οντολογία του Αγαθού» (1994), «Η Ελλάδα στη Δίνη της Οικονομικής Κρίσης» (2009), «Το Χρονικό της Εθνικής Τραγωδίας» (2013), «Shooting Process: Κινηματογράφος και Πολιτική - η περίπτωση του σκηνοθέτη Δ. Θέου» (2019), «Η Αγωνία του Οιδίποδα: Η μετάβαση από τον Ελληνικό στον Χριστιανικό κόσμο» (2019), «Οι Συνεχίζοντες τον Κέλσο: Η πολιτική καταγωγή του Χριστιανισμού και ο μηχανισμός παραγωγής παρυποστάσεων» (2020), «Διαδικασία» (δεύτερη γραφή του αρχικού κειμένου, 2021), «Ιωάννης Καποδίστριας και ο Κόσμος της Επανάστασης του 1821» (2022), «Η Δεύτερη εξορία του Ανδρέα Κάλβου» (2022)], ενώ υπήρξε και επιμελητής της περιοδικής έκδοσης «Μονόκερως» από το 1998 μέχρι το 2008, σε συνεργασία με τον μεγάλο μας σκηνοθέτη και συγγραφέα Δήμο Θέο (1935-2018), με τον οποίο, αναφέρω παρεμπιπτόντως, συνδεόμουνα με προσωπική φιλία. Το «Γιάννης Γεράσης» είναι το λογοτεχνικό ψευδώνυμο του Ιωάννη Θέου, μικρότερου αδελφού του Δήμου.
Χρίστος Γούδης
 

12 & 13 Νοεμβρίου 2021

3ο Διεθνές ΘεολογικόΣυνέδριο

10:30-10:50 Λέων Μπρανκ – Νικόλαος Καρζής,
Θεολόγος, Δρ. Θεολογίας - Ηλεκτρολ.- Μηχανικός
Το όραμα του Ιωάννου Καποδίστρια για τον Ελληνισμό και η ματαίωσή του

Μουσείο Μπενάκη, αρχ. 46 (Σούτσου - Καρατζά), φ. 22, 1 δίφυλλο (αρ. 1144), 27,7 X 21,5 εκ. και Αρχείο Καποδίστρια. ανέκδοτη

Εν Ναυπλίω, τη 9/21 Ιουλίου 1831

Η επιστολή μου της 1ης/13ης ευρίσκετο ακόμη καθ’ οδόν προς Ναυαρίνον, ότε έλαβον, Πρίγκηψ, την υμετέραν υπ’ αριθμόν 23 και υπό ημερομηνίαν της 20ής Ιουνίου.

Δεν θα ημπορούσα να σας ευχαριστήσω επαρκώς διά τον ζήλον και την αφοσίωσιν που επιδεικνύετε. Ανεύρον περί τούτου νέον δείγμα εις τας φροντίδας τας οποίας καταβάλλετε διά να μου προμηθεύσητε τα μέσα, ώστε να σώσω τον τόπον αυτόν εκ των κινδύνων διά των οποίων τον απειλεί η κακοήθεια. Θα στενοχωρηθήτε πάντως όπως και εγώ, μανθάνων ότι τα μέσα ταύτα μέχρι στιγμής δεν ανταπεκρίθησαν ούτε εις τας ελπίδας σας ούτε εις τας προσδοκίας μου.

Μουσείο Μπενάκη, αρχείο 46 (Σούτσου - Καρατζά), φ. 21, 1 δίφυλλο (αρ. 1013), 28,1x22,1 εκ. ανέκδοτη

Εν Ναυπλίω, τη 27 Ιανουαρίου / 8 Φεβρουαρίου 1831

Άκρως ιδιαιτέρα και άκρως απόρρητος.

Πρέπει να προσθέσω, Πρίγκηψ, εις την μακροσκελή επιστολήν την οποίαν σας έγραψα σήμερον και μερικάς παρατηρήσεις όλως ιδιαιτέρας επί των βδελυρών τεχνασμάτων διά των οποίων η λεγομένη αντιπολίτευσίς μας προσπαθεί να ανατρέψη την παρούσαν κατάστασιν των πραγμάτων εις την Ελλάδα. Αναγνωρίζουσα την αδυναμίαν της εις το εσωτερικόν της χώρας, αναζητεί υποστήριξιν έξωθεν, και επειδή δεν την ευρίσκει εις την πεφωτισμένην και ευεργετικήν πολιτικήν των Συμμάχων Αυλών, προσπαθεί να την αποκτήση υπό των κατασκευαστών των λιβέλλων και των συντακτών των εφημερίδων.

Ο γηραιός Κοραής κατόπιν της προτροπής μερικών χρεοκοπημένων Χίων ήρχισε δι’ ενός φυλλαδίου εις το οποίον αναφέρεσθε και σεις. Εκατοντάδες αντιτύπων του φυλλαδίου τούτου απεστάλησαν ταχέως εις Σύρον προς τον κύριον Πρασακάκην. Ο έντιμος ούτος άνθρωπος μου το εγνωστοποίησε και έκρινεν ότι δεν έπρεπε να εκτελέση την αποστολήν η οποία του ανετέθη, χωρίς να συμμορφωθή προς τας οδηγίας μου. Τον επεφόρτισα να διατηρήση εν παρακαταθήκη το δηλητήριον τούτο, μέχρις ότου ημπορέσει η Κυβέρνησις να συντάξη μίαν απάντησιν, η οποία τιθεμένη εις την κυκλοφορίαν ομού μετά του φυλλαδίου του Κοραή θα αποτελέση το αντίδοτον τούτου.

Στην επέτειο της δολοφονίας του Ι. Καποδίστρια (π.ημ. 27 Σεπτεμβρίου / ν.ημ. 9 Οκτωβρίου 1831), η Ρωσική Πρεσβεία στην Ελλάδα ανήρτησε φωτογραφίες από την Ελληνική Πλατεία στην Αγία Πετρούπολη, όπου έζησε ο Έλληνας Κυβερνήτης στη Ρωσία και έχει ανεγερθεί μνημείο του από το 2003.

  1. ΟΙ ΑΓΩΝΕΣ ΤΟΥ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ
  2. Ἡ Ὀρθόδοξη χριστιανική ἀγωγή στό ἐκπαιδευτικό ἔργο τοῦ Ἰωάννη Καποδίστρια
  3. Ο Καποδίστριας οικοδομεί κράτος – Η δολοφονία του έφερε την ξενοκρατία