Μετά ἀπό πάρα πολλά χρόνια ἐπανέρχεται στό προσκήνιο ἡ προπαγάνδα τοῦ γερμανοῦ πράκτορα Φρειδερίκου Θείρσιου ὁ ὁποῖος εἶχε χαρακτηρίσει ὡς δικτάτορα τόν Καποδίστρια. Ἡ προπαγάνδα του τότε εἶχε νόημα, διότι ὁ συγκεκριμένος ἤθελε νά προλειάνει τό ἔδαφος γιά τήν θετική ὑποδοχή τοῦ Ὄθωνα στήν Ἑλλάδα. Γιά νά τό πετύχει αὐτό ἔπρεπε συκοφαντῶντας τήν προσωπικότητα τοῦ Καποδίστρια νά ἀποδομήσει τό ἔργο του.
Ἐνῶ ὁ Φρειδερίκος Θείρσιος εἶχε αὐτή τή δικαιολογία, δέν μποροῦμε νά καταλάβουμε σύγχρονοι «πνευματικοί» ἄνθρωποι ποιά δικαιολογία ἔχουν ὥστε νά ἀναμασοῦν ἐπιχειρήματα πού ἡ ἱστορική ἐπιστήμη ἐδῶ καί χρόνια ἔχει καταρρίψει. Διερωτώμεθα τί θέλει ὁ κύριος Χατζῆς καί ἡ κυρία Ἀγγελοπούλου νά πετύχουν μέσω τῆς ἐπιτροπῆς 2021 υἱοθετῶντας ἀστήριχτες ἐπιστημονικά ἀπόψεις;
Ἀπαντῶντας στήν θέση τῆς «Ἐπιτροπῆς 2021» ὅτι ὁ Καποδίστριας ἦταν δικτάτορας, μή δημοκράτης καί ὅτι ἀντιπαθοῦσε τά συντάγματα, θά θέλαμε χρησιμοποιῶντας ἱστορικά ντοκουμέντα καί ὄχι ἀνεύθυνες προσωπικές ἀπόψεις, νά παραθέσουμε τά παρακάτω.
Στή θητεία του ὡς Γενικός Γραμματέας τῆς Ἑπτανήσου Πολιτείας συνέταξε τό Σύνταγμα τῆς Ἑπτανήσου Πολιτείας. Ἕνα πρῶτο Σύνταγμα φιλελεύθερο καί προοδευτικό γιά τήν ἐποχή του στό ὁποῖο προβλεπόταν ἡ κατοχύρωση τῶν ἀτομικῶν δικαιωμάτων καί ἡ διάκριση τῶν ἐξουσιῶν.
Ὁ Καποδίστριας ὡς ἀπεσταλμένος τοῦ Τσάρου, θεμελίωσε τό Σύνταγμα τῆς Ἑλβετίας καί κατοχύρωσε τήν οὐδετερότητα καί ἀνεξαρτησία της. Τό γεγονός τοῦ καθεστώτος τῆς οὐδετερότητας τῆς Ἑλβετίας, διατηρεῖται ἀκόμα στίς μέρες μας.
Ἐπίσης τάχθηκε μέ εἰδικό ὑπόμνημα ὑπέρ τῆς κατάργησης τοῦ δουλεμπορίου τῶν μαύρων τῆς Ἀφρικῆς ὑποστηρίζοντας τήν ἀνθρώπινη ἀξιοπρέπεια.
Πῶς ὅμως ἕνας δικτάτορας θά κυβερνοῦσε χωρίς στρατιωτική ἰσχύ; Ὁ Καποδίστριας ἦταν ἀντίθετος ἀκόμα καί στήν ἰδέα ὅτι γιά νά κυβερνήσει ἔπρεπε νά στηριχθεῖ στά ὅπλα. «....Δέν φρονῶ ὅτι ἡ νέα ἑλληνική κυβέρνησις πρέπει νά ἔλθη εἰς τήν Ἑλλάδα ἐπί κεφαλής λόχων καί πυροβόλων. Τοῦτο εἶναι ἔξω τῶν δυνάμεών μου, ἀλλά καί ἄν ἠδυνάμην, δέν θά ἠρχόμην τοιουτοτρόπως».
Ὀφείλουμε νά ξεκαθαρίσουμε ὅτι ἀπό ἱστορικές πηγές ἀποδεικνύεται ὅτι ὁ Καποδίστριας δέν εἶχε πρόθεση νά ἐγκατασταθεῖ στήν Ἑλλάδα μετά τήν παραίτησή του ἀπό Ὑπουργός Ἐξωτερικῶν τῆς Ρωσίας, πόσο μᾶλλον νά τήν κυβερνήσει.
Ὁ Καποδίστριας δέχθηκε τήν ἐκλογή του ὡς Κυβερνήτης τῆς Ἑλλάδος κατόπιν πολλαπλῶν προσκλήσεων καί πολλῶν πιέσεων. Ὁ ἴδιος δήλωνε πρός κάθε κατεύθυνση ὅτι ἄν εἶναι νά ἔρθει στήν Ἑλλάδα πρέπει νά εἶναι πρός ὄφελός της καί τήν κατάλληλη πολιτική στιγμή. Πρωτοφανές γιά «δικτάτορα» νά μήν βιάζεται νά κυβερνήσει.
Ἐνδεικτικά ἀναφέρουμε αὐτό πού γράφει πρός τόν φίλο του
Μητροπολίτη Οὐγγροβλαχίας Ἰγνάτιο: « Περὶ τοῦ ἐρχομοῦ μου εἰς τὴν Ἑλλάδα χρειάζεται σκέψις...... Μ΄ ὅλα ταῦτα (πού λέγουν οἱ ἀντίπαλοί του) θεωροῦμαι ὡς Ρῶσσος, καὶ ἄν ἔλθω αὐτοῦ, θέλει στοχασθῆ ὅτι εἶναι σκοπὸς νὰ κάμωμεν τὴν Ἑλλάδα ἐπαρχίαν ῥωσσικὴν, καὶ πιθανόν περισσότερον νὰ βλάψω, παρὰ νὰ ὠφελήσω, καὶ μάλιστα τώρα ἐν ᾧ τὸ νέον Μινιστέρον τῆς Ἀγγλίας δὲν μᾶς ἔδωσεν ἀκόμη σημεῖα νὰ γνωρίσωμεν τὶ φρονεῖ περὶ Ἑλλάδος, καὶ ὁποῖα μέτρα θέλει λάβει εἰς ὅσα ἀποβλέπουν τὸ Γένος μας. Ὑποτάττω εἰς τὴν σοφίαν σας τοὺς στοχασμούς μου, καὶ ἐπειδὴ ἔχετε δοθέντα νὰ γνωρίζετε καλήτερα τὰ πράγματα, λάβετε μέτρα νὰ γενῇ ὁ ερχομός μου ἐν καιρῷ καὶ νὰ μὴ προξενηθῇ πολιτικῶς βλάβη.»
Γιά τό διάστημα πού μεσολαβεῖ μέχρι νά φθάσει ὁ Καποδίστριας στήν Ἑλλάδα διορίστηκε Ἀντικυβερνητική Ἐπιτροπή ἡ ὁποία ἀνέλαβε τήν διακυβέρνηση.
Οἱ ἀναφορές τῆς Ἐπιτροπῆς πού γίνονται γιά τό πρόσωπό του δηλώνουν τήν ἀναγνώριση, ἐκ μέρους τῶν Ἑλλήνων, τοῦ ἦθους καί τῆς προσωπικότητός του.
«Ἡ πεῖρα ἀπέδειξεν ὅτι διά νά διοικηθῶμεν καλῶς, ἔπρεπε νά ἔμβῃ ἐπί κεφαλῆς τῶν πραγμάτων ἄνθρωπος ἔμπειρος τῆς τέχνης τοῦ διοικεῖν. Τοῦτο ἐκπληροῦται σήμερον.
Ὁ Κόμης Κ. Ἰωάννης Καποδίστριας, διωρισμένος διά τοῦ ὑπ’ἀριθ. ΣΤ’ ψηφίσματος Κυβερνήτης, ἔφθασεν εὐτυχῶς εἰς τήν Πατρίδα μας.
Σπεύδομεν λοιπόν ν’ἀναγγείλωμεν τοῦτο πρός τό Πανελλήνιον, καί νά συγχαρῶμεν τό Ἔθνος, διότι ἀπολαμβάνει εἰς τούς κόλπους του ἄνδρα, τοῦ ὁποίου τά φῶτα, ὁ πατριωτισμός καί ἡ εἰς τά πράγματα ἐμπειρία, ὑπόσχονται βεβαίως ὅτι δέν θέλομεν ψευσθῆ εἰς τάς ἐλπίδας μας. Χαρῆτε λοιπόν, Ἕλληνες χαρῆτε, καί ἀποδώσατε εὐχαριστίας πρός τόν Ὕψιστον, ὅτι ἐπεσκέψατο ἡμᾶς καί ἀπέστειλε τῶν ἐπιθυμιῶν ἡμῶν τήν ἐκπλήρωσιν.
Ἐν Αἰγίνῃ τῇ 10 Ἰανουαρίου 1828
Ἡ Ἀντικυβερνητική Ἐπιτροπή
«Χαῖρομεν ὅτι παραδίδομεν τάς ἡνίας τῆς Κυβερνήσεως εἰς χεῖρας ἀνδρός, Σεβαστοῦ διά τήν ἀρετήν καί τά προτερήματά του, ἐμπείρου εἰς τά πράγματα, καί ἐν ἐνί λόγῳ τοιούτου, ὁποῖος μόνον ἐμπορεῖ νά φέρῃ τό Ἔθνος εἰς τήν ἀπόλαυσιν τῶν ἀγαθῶν τῆς διά τοσούτων αἱμάτων ἀποκτηθείσης ἐλευθερίας του.»
Ἐν Αἰγίνῃ τῇ 12 Ἰανουαρίου 1828
Ἡ Ἀντικυβερνητική Ἐπιτροπή
Ἀνταποκρινόμενος ὁ Καποδίστριας στήν πρόσκληση αὐτή ἔθεσε στήν Ἀντικυβερνητική Ἐπιτροπή καί στή Βουλή τῶν Ἑλλήνων τό σχέδιό του γιά τήν Προσωρινή κυβέρνηση, ζητῶντας ἄν συμφωνοῦν τήν ἐπικύρωση τοῦ σχεδίου του. Ἀναφέρει μάλιστα ὅτι: «Τοιαῦτα συλλογιζόμενος αἰσθάνομαι ζωηρὰν θλίψιν, ὅτι ἡ ἐν Τροιζῆνι Ἐθνικὴ Συνέλευσις δὲν ἐφωδίασε τὴν Βουλὴν μὲ ἀποχρώσας δυνάμεις, διὰ νὰ ἔχη τὴν ἐξουσίαν νὰ κυρώσῃ τὰ μέτρα, ἅτινα ἡ κοινὴ σωτηρία ἀποκαθιστᾷ εἰς τὸ ἑξῆς ἀνάγκης κατεπειγούσης ἀπαραίτητα.»
Τούς παρακαλεῖ δέ νά σκεφθοῦν αὐτά πού τούς λέει διότι: «οἱ ὑποθέσεις ἐπισωρεύονται, αἱ στιγμαί εἶναι πολύτιμοι σᾶς παρακαλῶ διά τοῦτο νά σκεφθῆτε περί τῆς παρούσης ἐπιστολῆς χωρίς καμία ἀναβολή καί νά μέ γνωστοποιήσετε τήν γνώμη σας ὅσο τάχος»»
Ἡ Ἀντικυβερνητική ἐπιτροπή ἀπαντᾶ:
«...Ἡ ἐπιθυμία, τήν ὁποίαν πάντοτε εἴχομεν, νά ἴδωμέν εἰς τήν πάσχουσαν πατρίδα τήν ποθητήν εὐνομίαν καί εὐταξίαν, καί ὁ ἐγνωσμένος διακαής ὑπέρ τῆς σωτηρίας τῆς Ἑλλάδος ζῆλος καί τά λαμπρά φῶτα τῆς Ἐξοχότητός Σας, μᾶς πείθουσι ν’ ἀποδεχθῶμεν ἀσμένως τήν σωτήριον ἀπόφασίν Σας, καί νά προσφέρωμεν ἑαυτούς, καθ’ οἷον δήποτε ἐγκρίνετε τρόπον, συμμετόχους τῶν ἔργων Σας καί συνυπευθύνους καθ’ ὅλην τήν ἔκτασιν...»
Ἐν Αἰγίνῃ τῇ 17 Ἰανουαρίου 1828
Τό ἴδιο καί ἡ Ἑλληνική Βουλή:
«Ἐπειδή ὁ παρά τοῦ Ἑλληνικοῦ ἔθνους ἐμπεπιστευμένος τάς ἡνίας τῆς Κυβερνήσεως Κύριος Ἰωάννης Α. Καποδίστριας ἔφθασεν εἰς τήν Ἑλλάδα·
Ἐπειδή αἱ δειναί τῆς πατρίδος περιστάσεις, καί ἡ διάρκεια τοῦ πολέμου δέν ἐσυγχώρησαν, οὔτε συγχωροῦσι τήν ἐνέργειαν τοῦ ἐν Τροιζῆνι ἐπικυρωθέντος, καί ἐκδοθέντος Πολιτικοῦ Συντάγματος καθ’ ὅλην αὐτοῦ τήν ἔκτασιν·
Ἐπειδή ἡ σωτηρία τοῦ ἔθνους εἶναι ὁ ὑπέρτατος πάντων τῶν νόμων, καί ἐπειδή ἡ Βουλή ἀνεδέχθη παρά τῶν λαῶν τήν πρόνοιαν τῆς ἑαυτῶν σωτηρίας·
Ἡ Βουλή μόνον σκοπόν ἔχουσα τό νά σωθῇ ἡ Ἑλλάς, καί ὡς ἱερώτερόν της χρέος θεωροῦσα τοῦτο, καί τήν εὐδαιμονίαν τοῦ Ἑλληνικοῦ ἔθνους, τοῦ ὁποίου ἐνεπιστεύθη τήν φροντίδα·
Καί ἐπειδή ὁ Κυβερνήτης ἐπρόβαλε σχέδιον μεταβολῆς Διοικήσεως προσωρινῶς·
Ψηφίζει
Α. Ὁ Κυβερνήτης μετά τῆς Βουλῆς συγκαλοῦσι τόν Ἑλληνικόν λαόν εἰς Ἐθνικήν Συνέλευσιν κατά τήν παραγρ. Δ τῆς Κ συνεδριάσεως τῆς ἐν Τροιζῆνι τρίτης Ἐθνικῆς Συνελεύσεως.
Β. Ἡ Προσωρινή Διοίκησις τῆς ἐπικρατείας κανονίζεται κατά τά ἐφεξῆς ἄρθρα. (Ἐνταῦθα ἀκολοθεῖ τό ψήφισμα Α’ – τό ὁποῖο ὁρίζει τόν τρόπο συγκρότησης Προσωρινῆς Κυβέρνησης)
Γ. Ἀποτίθεται ἡ Βουλή τό ὁποῖον ἀνέλαβε χρέος τῆς Νομοδοτικῆς ἐξουσίας
Ἐν Αἰγίνῃ τῇ 18 Ἰανουαρίου 1828
Ἡ ἴδια ἡ Ἑλληνική Βουλή ἀνέστειλε τό Σύνταγμα τῆς Τροιζήνας, παρέδωσε τήν νομοθετική ἐξουσία στήν προσωρινή κυβέρνηση ἐπικυρώνοντας τήν πρόταση τοῦ Καποδίστρια.
Ποιός δικτάτορας παρακαλεῖ τήν Βουλή ὄχι μόνο νά συμφωνήσει ἀλλά καί νά ἐγκρίνει τή διάλυσή της; Εἶναι σαφές ὅτι ἄν ὁ Καποδίστριας δέν ἔπαιρνε τήν ἔγκριση τῆς Βουλῆς θά ἀποχωροῦσε ἀπό τήν Ἑλλάδα.
Ὁ κ. Χατζῆς θαυμάζει σέ ἄρθρο του τόν Ἀλέξανδρο Μαυροκορδάτο, ὡς τόν σημαντικότερο φορέα τῶν φιλελεύθερων ἰδεῶν κατά τή διάρκεια τῆς ἑλληνικῆς ἐπανάστασης ....
Ὁ Ἀλέξανδρος Μαυροκορδάτος ἦταν ἕνας ἀπό τούς βασικούς ἀντιπολιτευομένους τοῦ Ἰωάννη Καποδίστρια καί κατήγορος τοῦ Κυβερνήτη γιά τή μή ἐφαρμογή τοῦ Συντάγματος. Στήν ἀλληλογραφία τοῦ Σπ. Τρικούπη μέ τόν Ἀλ. Μαυροκορδάτο τό 1837, ὁ Σπ. Τρικούπης ἐλέγχει τόν Ἀλέξανδρο Μαυροκορδάτο γιά τήν ἄρνησή του νά ὑποστηρίξει τήν ἐφαρμογή τοῦ Συντάγματος θέτοντας ἕνα σωρό ὅρους καί προϋποθέσεις ὑποστηρίζοντας ὅτι ἡ πραγματοποίηση τοῦ Συντάγματος μπορεῖ νά ἀναβληθεῖ γιά τά ἑπόμενα ἔτη: «Ἄν εἰς τά 1831 ἐνόμιζες τούς Ἕλληνας ἀξίους εἰς ἄμεσον ἐνέργειαν συντάγματος καί ἔλαβες περί αὐτοῦ τούτου καί τά ὅπλα εἰς χεῖρας σου (ἐγώ δέν τά ἔλαβα), πῶς γίνεται μετά ἕξ χρόνους νά νομίζῃς ὅτι δέν εἶναι πλέον ἱκανόν;»
Εἶναι πολύ ὀφέλιμη αὐτή ἡ ἀλληλογραφία διότι ἀκριβῶς δείχνει τό ἦθος τοῦ Μαυροκορδάτου τόν ὁποῖο θαυμάζει ὁ κ. Χατζῆς.
Εἶναι κατανοητό ὅτι ὁ κ. Χατζῆς καί ἡ κα Ἀγγελοπούλου δέν μποροῦν νά καταλάβουν τήν προσωπικότητα τοῦ Ἰωάννη Καποδίστρια καί γι’ αὐτό συνεχῶς τήν διαστρέφουν. Δέν μποροῦν νά τήν καταλάβουν γιατί τό πιστεύω καί τό ἦθος του εἶναι ἄγνωστα σ’ αὐτούς. Ὅσο λοιπόν ἀσχολοῦνται μέ τό πρόσωπο τοῦ Μαρτυρικοῦ Κυβερνήτη, τό μόνο πού καταφέρνουν εἶναι νά ἀποδεικνύουν πόσο ἀποκομμένοι εἶναι ἀπό τήν Ἑλληνική καί Ὀρθόδοξη παράδοση, τῆς ὁποίας γνήσιος ἐκφραστής ἦταν ὁ Ἰωάννης Καποδίστριας.
Καρζῆς Νικόλαος
Ἠλ/γος Μηχ/κος ΕΜΠ