Ἡ ἔλευση τοῦ Ἰωάννη Καποδίστρια στή Ἑλλάδα
Τόν Ἰανουάριο τοῦ 1828 ὁ Ἰ. Καποδίστριας ἀνέλαβε τήν διακυβέρνηση τῆς Ἑλλάδος κατόπιν ἐπίμονων προσκλήσεων τῶν συμπατριωτῶν μας.
Ἡ Ἐθνική Τρίτη τῶν Ἑλλήνων Συνέλευση:
Ψηφίζει
Α. Ὁ Κόμης Ἰωάννης Καποδίστριας ἐκλέγεται παρά τῆς Συνελεύσεως ταύτης ἐν ὀνόματι τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἔθνους, Κυβερνήτης τῆς Ἑλλάδος, καί ἐμπιστεύεται τήν Νομοτελεστικήν αὐτῆς δύναμιν.
Β΄. Ὡς τοιοῦτος θέλει κυβερνήσει τήν Ἑλληνικήν πολιτείαν κατά τοῦς καθεστῶτας νόμους.
Γ΄. Ἡ διάρκεια τῆς ἐπιτραπείσης παρά τοῦ Ἔθνους εἰς αὐτόν ἐξουσίας προσδιορίζεται δι’ἑπτά χρόνους ἀρχομένους ἀπό τῆς σήμερον.
Δ΄. Νά εἰδοποιηθῇ δι΄ἐγγράφου ἐνυπογράφου ἀπό ὅλους τούς πληρεξουσίους τοῦ Ἔθνους, προσκαλούμενος νά ἔλθη εἰς τήν πατρίδα διά νά ἀναλάβῃ τάς ἠνίας τῆς Κυβερνήσεως.
Ε΄. Διορίζεται τριμελής ἐπιτροπή, γνωριζομένη ὑπό τό ὄνομα «Ἀντικυβερνητική Ἐπιτροπή», διά νά κυβερνήσῃ τήν Ἑλλάδα ἐν ἀπουσίᾳ του, καί θέλει παύσει ἄμα φθάσῃ ὁ Κυβερνήτης εἰς τήν Πατρίδα.
ΣΤ΄. Τό παρόν ψήφισμα νά καταχωρηθῇ είς τόν Κώδηκα τῶν ψηφισμάτων, καί κοινοποιηθῇ διά τοῦ τύπου.
Ἐν Τροιζῆνι τήν 3 Ἀπριλίου 1827.
Ὁ Πρόεδρος Γεώργιος Σισίνης.»
Γιά τό διάστημα πού μεσολαβεῖ μέχρι νά φθάσει ὁ Καποδίστριας στήν Ἑλλάδα διορίστηκε Ἀντικυβερνητική Ἐπιτροπή ἡ ὁποία ἀνέλαβε τήν διακυβέρνηση.
Καί αὐτή μέ τή σειρά της διακήρυξε:
«Ἡ Ἀντικυβερνητική Ἐπιτροπή
Διακηρύττει πρός τό Πανελλήνιον.
Ἡ πεῖρα ἀπέδειξεν ὅτι διά νά διοικηθῶμεν καλῶς, ἔπρεπε νά ἔμβῃ ἐπί κεφαλῆς τῶν πραγμάτων ἄνθρωπος ἔμπειρος τῆς τέχνης τοῦ διοικεῖν. Τοῦτο ἐκπληροῦται σήμερον.
Ὁ Κόμης Κ. Ἰωάννης Καποδίστριας, διωρισμένος διά τοῦ ὑπ’ἀριθ. ΣΤ’ ψηφίσματος Κυβερνήτης, ἔφθασεν εὐτυχῶς εἰς τήν Πατρίδα μας.
Ἐν Αἰγίνῃ τῇ 10 Ἰανουαρίου 1828
Ἡ Ἀντικυβερνητική Ἐπιτροπή
Γεώργιος Μαυρομιχάλης, Ἰω. Μ. Μιλαήτης, Ἰωαννούλης Νάκος
Ὁ ἐπί τῶν Ἐσωτερικῶν καί τῆς Ἀστυνομίας
Γραμματεύς τῆς Ἐπικρατείας
Ἀναστάσιος Λόντος»
«Ἡ Ἀντικυβερνητική Ἐπιτροπή
Διακηρύττει πρός τό Πανελλήνιον.
Ἔφθασε κατὰ τὴν κοινὴν ἐπιθυμίαν καὶ ἔφεσιν ὀ Ἐξοχώτατος Κυβερνήτης τῆς Ἐλλάδος εἰς τὴν προσωρινὴν καθέδραν τῆς Κυβερνήσεως καὶ ἡμεῖς κατὰ τὸ ὐπ΄ Άριθμ. Θ΄ψήφισμα τῆς Γ΄Ἐθνικῆς Συνελέυσεως ἀποθέτοντες σὴμερον τὸ βαρὺ καὶ δυσβάστακτον δι' ἡμᾶς φορτίον, τὴν διεύθυνσιν τὼν πραγμᾶτων, κρίνομεν χρεός μας ἀπαραἰτητον νὰ προσφέρωμεν χάριτας εύγνωμοσύνης εἰς τὸ ἔθνος, τὸ ὁποῖον ἐκλπηρώσαμεν τὰ χρέη μας, ὄσον αἱ δυνάμεις μας, τὰ πράγματα, καὶ αἱ περιστάσεις μᾶς τὸ ἐσυγχώρησαν ἄν δὲν κατωρθώθησαν ὅσα ἔπρεπε νὰ κατορθωθῶσιν, ἄς μὴν ἀποδοθῇ τοῦτο είς προθυμίας ἔλλειψιν, ἀλλ΄είς τὴν ἀδυναμίαν μας, καὶ εἰς αὐτὴν τῶν πραγμάτων τὴν δεινήν θέσιν.
Χαῖρομεν ὅτι παραδίδομεν τάς ἡνίας τῆς Κυβερνήσεως εἰς χεῖρας ἀνδρός, Σεβαστοῦ διά τήν ἀρετήν καί τά προτερήματά του, ἐμπείρου εἰς τά πράγματα, καί ἐν ἐνί λόγῳ τοιούτου, ὁποῖος μόνον ἐμπορεῖ νά φέρῃ τό Ἔθνος εἰς τήν ἀπόλαυσιν τῶν ἀγαθῶν τῆς διά τοσούτων αἱμάτων ἀποκτηθείσης ἐλευθερίας του.
Ἕλληνες! Δέν εἶναι περιττόν νά σᾶς ὑπενθυμίσωμεν, ὅτι, ἄν ἄλλοτε ἦτον ἀναγκαία ἡ πρὸς τήν Κυβέρνησιν καὶ τούς νόμους εὐπείθεια, ἤδη ἀποκαθίσταται ἀναγκαιοτέρα. Ὀφείλομεν νά διπλασιάσωμεν καί τήν προθυμίαν, καί τόν ζῆλόν μας, ὥστε ὁδηγούμενοι ἀπό τοιοῦτον συνετόν καί ἔμπειρον ἄνδρα νά δυνηθῶμεν τέλος πάντων νά ἀπολαύσωμεν τούς καρπούς τῶν ἑπταετῶν ἀγώνων μας.
Ἐν Αἰγίνῃ τῇ 12 Ἰανουαρίου 1828
Ἡ Ἀντικυβερνητική Ἐπιτροπή
Γεώργιος Μαυρομιχάλης, Ἰω. Μ. Μιλαήτης, Ἰωαννούλης Νάκος
Ὁ Ἐπί τῶν Ἐσωτερικῶν καί τῆς Ἀστυνομίας
Γραμματεύς τῆς Ἐπικρατείας
Ἀναστάσιος Λόντος»
Ἐξοχώτατε !
Οἱ ὑποσημειούμενοι, ἀναγνότες τὸ προς ἡμᾶς ἐπίσημον ἔγγραφὸν Σας καὶ τὰ ἐν αὐτῷ σχέδια διακηρύξεως καὶ καταστάσεως Προσωρινῆς Κυβερνήσεως, ἀπαντῶμεν ὡς ἐφεξῆς.
Ἡ ἐπιθυμία, τὴν ὁποίαν πάντοτε εἴχομεν, νὰ ἴδωμεν εἰς τὴν πάσχπυσαν πατρίδα τὴν ποθητὴν εὐνομίαν καὶ ευταξίαν. καὶ ὁ ἐγνωσμένος διακαής ὑπέρ τῆς σωτηρίας τῆς Ἑλλάδος ζῆλος καὶ τὰ λαμπρὰ φῶτα τῆς Ἐξοχότητός Σας, μᾶς πείθουσι ν΄ἀποδεχθῶμεν ἀσμένως τὴν σωτήριαν ἀπόφασίν Σας, καὶ νὰ προσφέρωμεν ἑαυτούς, καθ΄ οἷον δήποτε ἐγκρίνετε τρόπον, συμμετόχους τῶν ἔργων Σας καὶ συνυπευθύνους καθ΄ὄλην τὴν ἔκτασιν.
Ἔχομεν τὴν τιμὴν νὰ ὑποσημειούμεθα μὲ ὅλην τὴν ὑψηλὴν ὑπόληψιν καὶ μὲ ὅλον τὸ βαθὺ σέβας.
Τῇ 17 Ἰανουαρίου 1828, Αἴγινα.
Εὐπειθεῖς τῶν διαταγῶν σας.
Γ. Μαυρομιχάλης, Γ.Γλαράκης, Ἰω. Μ. Μιλαήτης, Αναστάσιος Λόντος, Ἰω. Νάκος, Αλ. Βλαχόπουλος, Π.Ν. Λοιδορίκης, Μ.Σοῦτσος.
Τελικά στίς 11 Ἰανουάριου 1828 τό Γουόρσπαϊτ (τό πλοῖο πού μετέφερε ἀπό τήν Ἀγκόνα τόν Κυβερνήτη) κατέπλευσε στήν Αἴγινα. Ὁ Κυβερνήτης ἔφθασε στήν Μητρόπολη, ἡ ὁποία εἶναι ἀφιερωμένη στήν Κοίμηση τῆς Παναγίας, ὅπου καί θά ψαλλόταν ἡ ἐπίσημη δοξολογία. Ἡ ἀντικυβερνητική ἐπιτροπή τόν ὁδήγησε σέ ὑπερυψωμένο θρόνο πού εἶχαν φτιάξει εἰδικά γι’ αὐτόν. Ἀρνήθηκε καί «ἔμεινεν εἰς τό ἔδαφος ὄρθιος καί ἀσκεπής». Ἡ εὐσέβεια καί ἡ κατάνυξη μέ τήν ὁποία παρακολούθησε τή Λειτουργία ἐντυπωσίασε τόν κόσμο. Περίμεναν νά δοῦν ἕναν ἄνθρωπο ὑπερόπτη καί ἀριστοκράτη καί ἀντίκρισαν ἕναν σεμνό καί ἀσκητικό κυβερνήτη.
«Ὁ Κυβερνήτης τῆς Ἑλλάδος
Διακηρύττει πρός τούς Ἕλληνας
«Ἐάν ὁ Θεός μεθ’ἡμῶν, οὐδείς καθ’ἡμῶν»
Τέλος πάντων εἶμαι ἐν μέσῳ ὑμῶν, καί διά τοῦτο ἀποδίδω χάριτας πρός τόν Ὕψιστον.
Θέλετε τό λάβει, ἐλπίζω, εὐθύς, ἀφοῦ οἱ Ἀντιπρόσωποί Σας, νομίμως κατασταθέντες εἰς Ἐθνικήν Συνέλευσιν, θέλουν γνωρίσει τάς διακοινώσεις, τάς ὁποίας ὀφείλω νά κάμω πρός αὐτούς.
Τότε θέλετ’ ἐμπορέσει νά βεβαιωθῆτε, ὅτι τά ταξείδιά μου, ὡς καί αἱ προσπάθειαί μου ἀπό τόν Μάϊον μῆνα, εἶχον μόνο καί ἐξαίρετον σκοπόν, νά ἐξάξουν τήν ἀγαπητήν μας Πατρίδα ἀπό τήν ὀλεθρίαν μονήρη θέσιν, εἰς τήν ὁποίαν εἰσέτι εὐρίσκεται, νά τήν καταστήσουν, ὥστε ν’ ἀπολαύῃ χωρίς ἀργοπορίαν τ’ ἀγαθά, ὅσα τήν ὑπόσχεται ἡ πρῶτος παράγραφος τοῦ προσθέτου ἄρθρου τῆς ἐν Λονδίνῳ συνθήκης τῶν 6 Ἰουλίου τοῦ παρελθόντος ἔτους, καί νά τήν προμηθεύσουν ἀκόμη χρηματικά τινα μέσα ἐκ μέρους ὅλων ἀνεξαιρέτως τῶν Δυνάμεων, αἵτινες ὑπέγραψαν τήν συνθήκην αὐτήν.
Αἱ τιμαί τῆς 12(24) τοῦ παρόντος μηνός, ἔχουσα ἀντικείμενον τήν σημαίαν Σας, καί τήν καθιέρωσιν τῆς νέας Κυβερνήσεώς Σας, θέλουν Σᾶς ἐνθαρρύνει νά πιστεύσετε μετ’ ἐμοῦ, ὅτι, ἐάν ὁ ἀνωτέρω σκοπός δέν κατωρθώθη ἀκόμη, θέλει κατορθωθῆ τήν στιγμήν, καθ’ ἤν ἐσωτερική Διοίκησις, ἰσχύουσα μόνον διά τῶν Νόμων, θέλει δυνηθῆ νά Σᾶς διασώσῃ ἀπό την φρικτήν ἀναρχίαν, και οὕτω βαθμηδόν νά Σᾶς ὁδηγήσῃ εἰς τήν πρόοδον τῆς ἐθνικῆς καί πολιτικῆς ἀναγεννήσεώς Σας.
Τότε μόνον θέλετε δυνηθῆ νά ἀποδώσετε εἰς τούς συμμάχους Μονάρχας τά δί αὐτούς ἀπαραίτητα ἐνέχυρα, ὥστε νά μήν ἀμφιβάλλουν πλέον περί τῆς ὁδοῦ, τήν ὁποία θέλετε γνωρίσει καί δυνηθῆ νά ὁδεύσετε, πρός ἐκπλήρωσιν τῶν σωτηρίων σκοπῶν οἵτινες ἐγέννησαν τήν πράξιν τῆς 6 Ἰουλίου καί τήν εἰς αἰῶνα ἀξιομνημόνευτον ἡμέραν τῆς 8 (20) Ὀκτωβρίου.
Πρίν τούτου δέν ἔχετε τό δίκαιον νά ἐλπίσετε τάς ὁποίας ὑπέρ ὑμῶν ἐπεκαλέσθην βοηθείας, οὔτε καμμίαν ἄλλην συνδρομήν, διά νά δυνηθῆτε νά εὕρετε τά μέσα νά εἰσάξετε τήν ἐσωτερικήν εὐταξίαν, καί νά φυλάξετε τήν ὑπόληψίν Σας εἰς τόν ἔξω κόσμον.
Τοιαῦτα συλλογιζόμενος αἰσθάνομαι ζωηρὰν θλίψιν, ὅτι ἠ ἐν Τροιζῆνι Ἐθνικὴ Συνέλευσις δὲν ἐφωδίασε τὴν Βουλὴν μὲ ἀποχρώσας δυνάμεις, διὰ νὰ ἔχη τὴν ἐξουσίαν νὰ κυρώσῃ τὰ μέτρα, ἅτινα ἡ κοινὴ σωτηρία ἀποκαθιστᾷ εἰς τὸ ἑξῆς ἀνάγκης κατεπειγούσης ἀπαραίτητα.
Νέα Ἐθνικὴ Συνέλευσις δὲν ἐμπορεῖ νὰ συνέλθῃ παντελῶς πρὸ τοῦ Ἀπριλίου μηνός. Ἀλλ’ ἐν τῷ μεταξὺ τούτῳ ἐξακολουθοῦσα ἡ ἐνεστῶσα κρίσις ἐμπορεῖ νὰ μηδενώσῃ ὅλας τὰς ἐλπίδας Σας, καὶ νὰ ἀποστερήσῃ τοὺς καρποὺς τῶν ὑπέρ τοῦ ἱεροῦ ἀγῶνος ἀπείρων θυσιῶν, ἀγῶνος, τὸν ὀποῖον μὲ τοσαύτην ἀνδρίαν καὶ καρτερίαν ὑπεστηρίξατε.
Πεπεισμένος, μὲ πόσην ἀνυπομονησίαν ἐπιθυμεῖτε νὰ τρυγήσετε τοὺς καρποὺς τῶν θυσιῶν τούτων, καὶ νὰ πιστώσετε τὴν προσδοκίαν τῶν συμμάχων Δυνάμεων, ὡς καὶ τὴν ὑπέρ ὑμῶν πρόνοιαν, μὲ τὴν ὁποίαν ὁ χριστιανικός καὶ πολιτισμένος κόσμος Σᾶς τιμᾷ, ἀποφασίζω νὰ Σᾶς προμηθεύσω τὸ κατ’ ἐμὲ μόνον μέσον πρὸς τὸν σκοπὸν, συγκαλῶν Ἐθνικὴν Συνέλευσιν τὸν Ἀπρίλιον μῆνα, καὶ ἕως τῆς συγκροτήσεως αὐτῆς δεχόμενος σύστημα προσωρινῆς Κυβερνήσεως, θεμελιωμένον ἐν τοσούτῳ ἐπάνω εἰς τὰς βάσεις τῶν πράξεων τῆς Ἐπιδαύρου, τοῦ Ἄστρους καὶ τῆς Τροιζῆνος.
Δὲν ἐδέχθην μολαταῦτα τὸ σύστημα τοῦτο, εἰμὴ ἀφοῦ ἔλαβα τὴν γνώμην τῆς Βουλῆς καὶ τῶν μεταξύ Σας πλέον φωτισμένον ἀπὸ τὰ φῶτα τῆς πείρας. Οὔτε βάλλω τοῦτο εἰς ἐκτέλεσιν χωρὶς τῆς συμπράξεως τοῦ ένὸς καὶ τοῦ ἄλλου, καὶ μάλιστα ἐκείνων, οἵτινες διὰ τῶν ψήφων τῶν ἐπαρχιῶν τῆς Ἐπικρατείας ἀνέβησαν ἤδη εἰς τὸν ἔντιμον βαθμὸν τῆς πρώτης Ἀρχῆς, ἤ τῆς ἀντιπροσωπίας τοῦ Ἔθνους.
Κοινωνοῦντες μετ’ἐμοῦ θέλουν μεθέξει τῶν ἀγώνων καὶ τοῦ ὑπευθύνου μου. Περὶ τούτων δὲ θέλει κρίνει ἡ Ἐθνική Συνέλευσις.
Ὄλη ὁλόκληρος ἡ ζωή μου, τὸ δημόσιον στάδιον, τὸ ὁποῖον διέτρεξα πλέον τῶν τριάκοντα χρόνων, ἡ εὕνοια, τὴν ὁποίαν ἐντεῦθεν ἀπήλαυσα εἰς πολλοὺς τῆς Εὐρώπης τόπους, Σᾶς προμηνύουν, ὅτι ὁ μόνος σκοπὸς τῆς ἀποφάσεως μου ταύτης εἶναι, νὰ καταταχθῆτε τέλος ὑπὸ τὴν αἰγίδα τῶν Νόμων, καὶ νὰ διαφυλαχθῆτε ἀπὸ τὰς ὀλεθρίους συνεπείας Κυβερνήσεως αὐθαιρέτου.
Ἐν Αἰγίνῃ τῇ 20 Ἰανουαρίου 1828
Ὁ Κυβερνήτης
Ἰ. Α. Καποδίστριας»
Μετά τούς ἀπελευθερωτικούς ἀγῶνες ἐναντίον τῶν Τούρκων πού ἔδωσαν οἱ Ἕλληνες, κάλεσαν τόν Καποδίστρια, ἄνδρα ἀναγνωρισμένης ἀξίας καί ἤθους ὥστε νά βγάλει τή χώρα ἀπό τό ἀδιέξοδο καί τήν δεινή κατάσταση πού εἶχε περιέλθει.
Δυστυχῶς, στίς δύσκολες μέρες πού ἡ πατρίδα μας διέρχεται σήμερα, δέν ὑπάρχουν ἄνδρες σάν τόν Καποδίστρια, οἱ ὁποῖοι θά πάρουν στούς ὤμους τους τό φορτίο τῆς χώρας μας. Δέν ὑπάρχουν πολιτικοί ἄνδρες πού νά βάζουν τήν πίστη τους στό Θεό πάνω ἀπό ὅλα. Ἐξορίσαμε τό Θεό ἀπό τήν ζωή μας καί μοιραῖα ἀπό τήν πολιτική μας.
Οἱ ἄνθρωποι πού δημιούργησαν καί συντήρησαν τά προβλήματα ὅλα αὐτά τά χρόνια, καί ἔφεραν τή χώρα ἐσκεμμένα σέ αὐτή τήν κατάσταση, ἔρχονται καί πάλι νά μᾶς ποῦν ὅτι θά μᾶς βγάλουν ἀπό τήν κρίση καί θά μᾶς σώσουν. Καί τό κακό ἐπεκτείνεται διότι, ὑπάρχουν Ἕλληνες πού τούς πιστεύουν καί τούς ψηφίζουν συνεχῶς, ὥστε τελικά νά ἐπιβεβαιώνεται τό ρητό «κατά τό λαό καί οἱ ἄρχοντες».
Καρζῆς Νικόλαος
